Skansen Telekomunikacji

Gdzie o telekomunikacji przeczytacie...

Połączenie 0-202122

Wstęp


Nie jest odkryciem to, iż świat ciągle się rozwija, a ludzie chcą być na równi z postępem technologicznym. Tak też i było w przypadku Internetu i jego narastającej popularności. Polska również chciała uczestniczyć w życiu Internetowym, więc tak też się stało. Po wielu problemach w związku z przynależnością do ZSRR oraz po okresie pierwszych BBS, w roku 1996 roku nastąpiła rewolucja w postaci ogólnopolskiego numeru wdzwanianego – 0-20 21 22. Dzięki temu numerowi użytkownik wyposażony w odpowiedni homologowany modem ze standardem V.34, mógł uzyskać dostęp do zasobów sieci Internet. Modem (MOdulator-DEModulator) to urządzenie, którego zadaniem jest modulowanie sygnału, w taki sposób aby możliwe było jego przesłanie wybranym medium transmisyjnym, a także demodulowanie aby taki sygnał odebrać. Modemy używane w okresie świetności połączeń wdzwanianych, były najczęściej osobnymi urządzeniami wpinanymi w port RS-232. Bardziej zamożniejsi użytkownicy mogli sobie pozwolić na duże karty wpinane w slot ISA w komputerze. Prędkość transmisji połączenia modemowego nie tylko zależała od samego modemu, ale również od stanu łącza. Zwykle wynosiła ona 56Kb/s, lecz jeżeli nasza linia telefoniczna była kiepskiej jakości to przepustowość spadała nawet do 32Kb/s. Usługa ta oferowana przez Telekomunikację Polską, w swojej podstawowej wersji nie wymagała podpisywania umów, ani przeprowadzania instalacji – wystarczało jedynie łącze PTSN/ISDN oraz odpowiedni sprzęt. Należała ona do dostępu komutowanego, czyli nawiązywanego jedynie na dany okres czasu, w tym przypadku od wybrania numeru do zakończenia połączenia, zwanego też “połączeniem dynamicznym”.

Zasada numeru 0-20 21 22 i dostęp do sieci Internet


Numer 0-20 21 22 działał na dobrze znanej sieci POLPAK-T. Wykorzystywał on urządzenia Passport firmy NORTEL, które zostały podłączone do POLPAK-T w ramach jego modernizacji. Sieć ta składała się z 50 central w największych polskich miastach. Jej obsługę zapewniał TPNET, który stanowił styk z Internetem. Kolejna modernizacja, która przyniosła nowe urządzenia Rapport 112, pozwoliła na uruchomienie dostępu ISDN. Liczba modemów podłączonych do sieci POLPAK-T z początku wynosiła 800, zaś pod koniec 1999 roku było to już 18000 urządzeń. Samo połączenie działało z wykorzystaniem protokołu PPP – (Point-to-Point Protocol) oraz TCP/IP, co było dość dużym problemem w starszych systemach, które w tamtym okresie niekoniecznie obsługiwały stos TCP/IP. Wymagane wtedy było zewnętrzne oprogramowanie wprowadzające taką obsługę. Dla systemu Windows 3.X, Telekomunikacja Polska polecała płatny program Trumpet Winsock. Podczas połączenia należało wpisać dane dostępowe. Każdy miał takie same, a były to: Username: ppp Password: ppp. Autoryzacja była wymagana przez protokół PPP, który się zajmował całym połączeniem - stąd Telekomunikacja wprowadziła jakikolwiek login i hasło. Kiedy modem nawiązywał połączenie linia była blokowana, gdyż traktowane to było jako normalne połączenie telefoniczne. Wtedy też w słuchawce można było usłyszeć znajome dźwięki, których znaczenie jest następujące:

Etap 0:
Podczas zerowego etapu następowało typowe dla połączenia telefonicznego, nawiązanie komunikacji z centralą. Pierwszy ton był sygnałem zgłoszenia centrali, po którym modem wiedział, iż jest podłączony do linii i może wybierać numer. Następnie słyszana jest seria dźwięków, czyli wybieranie numerów w tonach DTMF (Dual-Tone Multi-Frequency). Każdy ton odpowiadał za jedną cyfrą, w tym przypadku „0 2 0 2 1 2 2”.

Etap 1:
Ten etap jest już związany z komunikacją pomiędzy naszym modemem, a modemem leżącym w węźle. Najpierw „odzywa” się modem centralowy, inicjując transmisję V.8bis i „pyta” się naszego modemu jakie są jego możliwości. Następnie nasz modem, odpowiada na zapytanie V.8bis, prosi o wyjście z telefonicznej wymiany, na informacyjną oraz przesyła swoje możliwości. Modem centralowy zgadza się i potwierdza komunikację V.8. Zaraz po tym nasz modem również potwierdza i kończy transmisję V.8bis. Modem operatora wyłącza eliminację echa centrali. Następnie modem kliencki, wysyła informację o dostępnych protokołach np. V.34 czy V.90 oraz rodzaju wykorzystanej linii. Modem centralowy informuje o możliwych trybach połączenia, następnie oba modemu wymieniają się danymi o swoich możliwościach.

Etap 2:
W tym etapie modemy wysyłają jednocześnie szerokopasmowe sygnały aby zbadać parametry linii. Następnie wymieniają się tymi danymi, zaś modem operatora informuje o wybranych parametrach transmisji.

Etap 3:
W tym etapie modemy sprawdzają parametry odbieranych sygnałów i uczą się jak brzmi jeden i drugi. Ustalają również ostateczne parametry transmisji danych.

Etap 4:
Jest to ostatnia faza testowa, głośnik modemu zostaje wyłączony, zaś dane będą przesyłane przez zestawione połączenie.

Kiedy transmisja została nawiązana, to była to połowa sukcesu. Opłaty były naliczane taryfowo, więc należało się śpieszyć. Pomagały użytkownikom w tym programu pokroju „Bankrut” polskiego autorstwa, który naliczał połączenie i przed ostatnim impulsem rozłączał połączenie. Pozwalało to na wyciśnięcie maksymalnych ilości danych w zadanym czasie. Opłaty te zmieniały się ciągle, jednak niektóre zasady pozostały. Impuls naliczany był od 8.00 do 18.00 co 3 minuty, zaś od 18.00 do 8.00 naliczany był co 6 minut. W soboty, niedziele i dni świąteczne impuls był naliczany co 6 minut przez całą dobę.

Zasada działania połączeń Dial-up
Wykres ten wyjaśnia co oznaczały te dźwięki wydawane przez modem przed połączeniem. Tłumaczenie własne. Oryginał: Link
Dostęp do Internetu
Jeden ze sposobów dostępu do sieci TPNET - w tym przypadku połączenie dial-up.
Winieta
Grafika przedstawia winietę, która witała użytkownika przy połączaniu się do Internetu poprzez numer 0-202122.

Instalacja połączenia modemowego Windows 10


Wpierw należy się przygotować. Windows 10 wspiera połączenia modemowego jak i stos TCP/IP, więc nie ma potrzeby aby instalować dodatkowe sterowniki czy oprogramowanie. Należy wyposażyć się w modem obsługujący protokoły V.34/V.90 lub inne. Dawniej modemy rzadko posiadały port USB, więc najlepiej zaopatrzyć się w przejściówkę RS-232USB. Podłączamy modem do komputera. Jeżeli podłączyliśmy pod port RS-232 modem, powinien się automatycznie zainstalować. W przypadku przejściówki najpierw zainstaluje się port COM, a następnie modem. Jeżeli się tak nie stało można spróbować zainstalować samemu modem:

  1. Należy wejść do Panelu Sterownia, następnie odnaleźć Menedżer Urządzeń.
  2. Wybrać opcję Akcja, a następnie Zainstaluj stare urządzenie.
  3. Wybieramy opcję, samodzielnego wyboru, z listy odszukujemy modem.
  4. Wybieramy opcję „Standard (prędkość modemu)bps” lub Z dysku jeżeli do naszego modemu są dołączone sterowniki.
  5. Wybieramy wolny port COM. Modem powinien się zainstalować.

Kiedy mamy już zainstalowany modem należy przejść do konfiguracji połączenia modemowego. W tym celu należy odwiedzić „Ustawienia”, a następnie:

  1. Wybrać opcję „Sieć i Internet”, z listy po lewej wybrać Dial-Up i kliknąć „Utwórz nowe połączenie”.
  2. Powinno wyskoczyć okienko, wybieramy pierwszą opcję. Zapewne jesteśmy podłączeni naszym obecnym łączem, jeżeli tak to wybieramy drugą opcję.
  3. Wybieramy opcję Dial-up, obok powinna być ikonka telefonu.
  4. Pojawi się pole na dane. Jednak obok pola na numer powinna być dostępna opcja, którą klikamy.
  5. Wyskoczy okienko w którym należy wybrać kraj oraz wpisać numer kierunkowy, czyli w tym przypadku „0”.Upewniamy się, że zaznaczona jest opcja z połączeniem tonowym i wybieramy ok.
  6. W polu numer telefonu wpisujemy „202122” lub dla ISDN „202422”. Nazwa użytkownika to ppp, Hasło to ppp. Możemy zaznaczyć „Zapamiętaj to hasło”. Połączenie powinno zostać utworzone.

Musimy również ustawić adresy DNS. W tym celu należy przejść do Panelu Sterowania, następnie Centrum sieci i udostępniania. Po lewej wybrać opcję „Zmień ustawienia karty sieciowej”. Następnie wybrać nasze połączenie dial-up. Kliknąć prawym przyciskiem myszy, Właściwości. Wybieramy drugą zakładkę od końca. Zaznaczamy „Protokół internetowy w wersji 4”, Właściwości. Zaznaczamy opcję „Użyj następującego adresu IP”. Powinny odblokować się wszystkie trzy opcje. W polu Adres IP wpisujemy 0.0.0.0. W polu Podstawowy serwer DNS: 194.204.159.1, w polu Zapasowy serwer DNS: 194.204.152.34. Wybieramy OK, znów OK. Mamy skonfigurowane połączenie. Możemy znowu kliknąć na nasze połączenie prawym przyciskiem myszy i wybrać opcję „Utwórz skrót”. Od teraz na pulpicie znajdziemy nasze połączenie. Wystarczy na nie dwa razy kliknąć i dać Wybierz numer. Powinniśmy być podłączeni do sieci Internet poprzez Dial-Up. Pamiętajmy jednak, że koszty połączeń mogły się zmienić przez ten czas.

Pakiety Internetowe TP


Jak wiadomo usługa połączenia modemowego cieszyła się bardzo dużą popularnością, mimo ceny, która w najgorszym wypadku mogła wynieść nawet 1000 zł (współczuję nieszczęśnikom, którzy tyle nabili rachunku). Telekomunikacja Polska postanowiła wyjść naprzeciw wszystkim i uruchomiła dodatkową abonamentową usługę: Pakiety Internetowe TP. Nazwa podobna jest do obecnych dzisiaj pakietów połączeń czy sms. W zależności od pakietu, można było przez określoną liczbę godzin przebywać za darmo w sieci tzn. łączyć się ze wszystkimi numerami 0-20. Warto tu nadmienić, że nie tylko Telekomunikacja Polska udostępniała taki numer, jednak numer TP był ogólnopolski. Wraz z pakietem użytkownik dostawał: Dostęp do sieci Internet, Aplikację dostępową ułatwiającą korzystanie z zasobów sieci, która za nas konfigurowała połączenie, Skrzynkę poczty elektronicznej o pojemności 10 MB w domenie @xl.wp.pl, Bezpłatny dostęp do Strefy Rozrywki na platformie WP, Certyfikat Centrum Certyfikacji SIGNET oraz Całodobową pomoc konsultantów. Z usługi mogą skorzystać abonenci wszystkich planów taryfowych telefonii: Standardowego, Aktywnego, Niedrogiego i Oszczędnego oraz użytkownicy usługi ISDN Octopus S. Aby kontrolować liczbę godzin należało wprowadzić parę zmian. Od teraz należało dzwonić na numer 0 20 21 30 (również w przypadku łącza ISDN) oraz każdy miał swoje unikatowe dane autoryzacyjne. Dodatkowo zastosowano podobne rozwiązania co w przypadku Neostrady. Tak jak w Neostradzie było rejestracja@neostrada.pl tak tutaj jest 0 800 200 000. Dzwoniąc pod ten numer (z modemu) należało wejść na stronę www.rejestracja.tpnet.pl gdzie mogliśmy otrzymać nasze dane logowania. Ewentualnie mogliśmy skorzystać z gotowej aplikacji, która za nas wykonywała połączenie i łączyła się z serwerem rejestracyjnym. Aplikacja ta również nie potrafiła zestawić dwóch kanałów ISDN więc nie wszędzie się nadawała. Na początku były dostępne 3 warianty Pakietów Internetowych TP: PAKIET 15, PAKIET 30, PAKIET 45, które pozwalały na bezpłatne spędzanie czasu w Internecie kolejno, 15, 30 i 45 godzin. Później dodawano nowe opcje i usuwano stare. Ostatecznie Pakiety Internetowe TP wyszły z oferty, kiedy połączenia Dial-Up stały się nieopłacalne. Impulsy były darmowe, jednak same pakiety to już był miesięczny wydatek abonenta. Kiedy przekroczyliśmy limit to naliczane były opłaty zgodnie ze zwykłą taryfą.

Słowo Końcowe


Każdy się zgodzi z tym, że połączenia wdzwaniane ukształtowały sposób w jaki postrzegamy Internet. Na pewno też ich popularność zachęciła Telekomunikację Polską, aby rozpocząć większy rozwój i poszukiwanie nowszych technologii. Tak też się stało i już nie długo uruchomiona została nowa usługa, która udostępniała tani i szybki dostęp do Internetu. Na pewno też każdy się zgodzi, iż połączenie wdzwaniane na kultowy już numer 0-20 21 22, bardziej kultowy od wersji ISDN, pozwolił niektórym na pierwsze wejrzenie w odmęty raczkującego dopiero Internetu. Każdy mógł się przekonać jak wygląda okno, które pozwoliło spojrzeć na świat i „znaleźć” się w innym miejscu. Nastąpił rozwój gier sieciowych, poczty e-mail czy ogólnie tworzenie stron w HTML. Wraz z Internetem pojawiły się wszelkiego rodzaju usługi pokroju właśnie poczty czy komunikatorów. Nie istniały też „zagrożenia internetowe” znane nam dziś (oprócz oczywiście szkodliwego oprogramowania). Nikt się nie bał, wycieków danych czy włamań. Pojęcie cyberprzestępczości niemalże nie istniało. Jedyne pojęcie jakie się ukształtowało to „troll internetowy” (Tacy osobnicy + „anonimowość” połączenia Dial-Up spowodowała np. że postanowiono zablokować IRC dla użytkowników Telekomunikacji Polskiej). Pokazuje to jak bardzo świat się zmienia i jak zmienia się podejście do Internetu. Niestety albo na szczęście połączenia wdzwaniane tracą na popularności na rzecz światłowodów czy sieci 4G LTE. Powinniśmy jednak pamiętać od czego to wszystko się zaczęło. A zaczęło się właśnie od 0-20 21 22.

Dodatkowe pliki:
Prezentacja Trzewik Kepkowicz – Internet w TP: Pobierz