Sieć Internetowa TPNET

Wstęp

Rozwój technologiczny nastąpił równie szybko co zapotrzebowanie na nowe rozwiązania. Sieć Internet stała się rzeczą bardziej powszechną to i w Polsce musiał nastąpić ten moment, abyśmy uzyskali dostęp do zasobów świata. Stało się to za sprawą Telekomunikacji Polskiej, która rozbudowała swoją sieć POLPAK-T o urządzenia typu Rapport112, a potem CVX1800, umożliwiając w ten sposób na komutowany dostęp do Internetu. Sprzęt ten jest podłączony do routerów centralnych, które z kolei mają bezpośrednie połączenie z Internetem. Sieć, której zadaniem jest dostarczać zasoby Internetowe w całym kraju, została nazwa TPNET. Oparta została na istniejącej sieci POLPAK-T, rozbudowując jedynie o urządzenia zdolne do połączeń internetowych. Sieć działa w oparciu o protokół IP oraz zawiera w sobie wiele usług, które pozwalają na korzystanie z Internetu jak routing BGP (Border Gateway Protocol) czy wszelakie serwery DHCP i DNS. Oprócz tego w swoich początkach sieć TPNET oddawała użytkownikom takie usługi jak serwer FTP czy w3cache. Telekomunikacja Polska hostowała również serwer Quake II. W sieci tej, abonenci takich usług jak Neostrada otrzymywali swoje hostingi WWW czy pocztę e-mail. Chociaż nie był to do końca hosting, ponieważ strony mogły działać jedynie z HTML, CSS i JS. PHP nie był wspierany. Reklamowane to było jako „Usługa informacyjno-reklamowa na serwerze WWW”. Opieką nad TPNET podobnie jak POLPAK i POLPAK-T sprawowało Centrum Systemów Teleinformatycznych „POLPAK” należące do Telekomunikacji Polskiej.

Dostęp do sieci TPNET

Dostęp do sieci TPNET może być realizowany na wiele sposobów. Na zasadzie komutacji i z wykorzystaniem łącz stałych. Najpopularniejszym dostępem był ten komutowany na zasadzie połączenia modemowego V.34 na numer 0202122 lub w przypadku sieci ISDN - 0202422. Komutacja oznacza dynamiczne zestawienie połączeń. W telekomunikacji oznacza to, iż operator (w tym przypadku TP) zestawiał osobne łącze, które jest zwykle niezależne od innych połączeń. Jest to oczywiście prawda. Linia telefonii analogowej/cyfrowej była jedynie do naszej dyspozycji i tylko jeden modem mógł działać jednocześnie (oprócz ISDN gdzie w podstawowej wersji są dwa numery do dyspozycji). Dostęp ten był zabezpieczony poprzez protokół PPP loginem i hasłem, które wspólne są dla wszystkich użytkowników (L: ppp H: ppp). Połączenie takie było jednak dość wolne i nieprzewidywalne, dlatego Telekomunikacja Polska uruchomiła później, stały dostęp do sieci. Przed SDI, Neostradą oraz innymi usługami, mogliśmy podłączyć się do sieci Internet na trzy sposoby: poprzez łącze asynchroniczne 28.8kb/s, poprzez łącze synchroniczne zrealizowane jako PVC w sieci POLPAK-T oraz korzystając z łącza do sieci POLPAK (X.25).

Łącze asynchroniczne 28.8kb/s Dostęp ten polegał na zestawieniu łącza pomiędzy abonentem, a routerem dostępowym w węzłach sieci POLPAK-T. Łącze to było realizowane poprzez modemy działające z prędkością 28.8kb/s. Był to stały dostęp do Internetu i przy tym bardzo kosztowny gdyż opłata instalacyjna i abonament takiego zestawu wynosiły 800 zł + VAT. Jednakże tutaj IP było stałe, co pozwalało uruchomić nawet serwer.

Łącze synchroniczne zrealizowane jak PVC w sieci POLPAK-T
Dostęp ten polegał na użyciu istniejącego łącze Frame Relay POLPAK-T (lub wykupieniu takowego), poprzez utworzenie dodatkowego kanału wirtualnego PVC do najbliższego routera brzegowego z gwarantowaną przepustowością CIR. Gwarantowana jest jedynie przepustowość do routera brzegowego. Mimo to korzystne było dla firm, które już posiadały łącze POLPAK-T, gdyż opłaty ponoszone były jedynie za dodatkowy kanał PVC.

Łącze do sieci POLPAK (X.25)
Dostęp ten polegał również na użyciu istniejącego łącza, lecz tym razem w sieci POLPAK z użyciem protokołu X.25. W tym celu użytkownik komunikował się z serwerami POLPAK, które przekierowywały ruch poprzez POLPAK-T do warstwy IP TPNET. Opłaty abonamentowe były takie same jak w sieci POLPAK. Łącząc się z numerem 026012271022 (64kb/s) lub 0260122045 (2Mb/s) istniała możliwość pracy w trybie IP/X.25

Sieć TPNET w dzisiejszych czasach

Dzisiaj podobnie jak sieci POLPAK i POLPAK-T, sieć TPNET również ma się dobrze. Jej los był nieco lepszy niż sieci pakietowych, ponieważ nie straciła ona swojej nazwy i jest dumnie promowana przez Orange Polska. Dostęp do niej dla szarych użytkowników i firm jest zapewniony poprzez różne usługi jak Orange Światłowód, Neostrada, Internet DSL czy Biznes Pakiet. Pod nazwą TPNET funkcjonuje zaś w formie oferty dla przyszłych operatorów, którzy chcieli by rozpocząć swoją działalność dzierżawiąc łącza pomarańczowego operatora. Orange oferuje cztery usługi: Internet.tranzyt, Internet.world, Internet.optimum oraz Internet.access. Te pierwsze trzy są adresowane do klientów, którzy posiadają własną adresację IP oraz numer AS w protokole BGP. Ostatnia jest adresowana dla tych klientów, którzy nie posiadają adresacji IP oraz numeru AS. Czym właściwie jest ten BGP oraz numer AS? BGP to skrót od Border Gateway Protocol i jest protokołem routingu, którego zadaniem jest utworzenie i wyznaczanie niezapętlających się ścieżek pomiędzy różnymi systemami autonomicznymi. Czym z kolei jest system autonomiczny? System autonomiczny (AS – Autonomous System) jest to zbiór prefiksów (w tym przypadku adresów IP) działających pod wspólną administracyjną kontrolą, np. pod kontrolą danej firmy. Każdy system autonomiczny posiada swój własny numer ASN (Autonomous System Number), który może być z puli prywatnej, jak i wykupiony z puli publicznej. Numer ten jest używany do routingu pomiędzy różnymi systemami autonomicznymi, jak i wewnątrz nich. TPNET również posiada swój numer ASN i jest nim 5617. Znając te informacje można przejść do omówienia wszystkich czterech usług + jednej szczególnej:

Internet.tranzyt:
Jest to usługa skierowana do klientów posiadających własną adresację IP oraz numer ASN. Pozwala ona na bezpośredni dostęp do dostawcy Tier-1 – Tata Communications – i pełnej tablicy prefiksów internetowych. Dostawcą Tier-1 jest nazywana sieć, która może bez żadnych kosztów łączyć się ze wszystkimi sieciami w Internecie. Takim dostawcą jest również Orange S. A. (nie Orange Polska). Pozwala to na świadczenie dostępu do Internetu dość szybkiego, gdyż Tata ma rozległą sieć światłowodową.

Internet.world:
Jest to usługa skierowana również do klientów posiadających własną adresację IP oraz numer ASN. Jest ona realizowana z węzłów Orange i stanowi lokalnych styk z TPNET. Węzłów tych jest 14 i umiejscowione są niemal w każdym województwie (za wyjątkiem lubuskiego oraz opolskiego). Połączenia miedzy nimi są możliwe poprzez zastosowanie światłowodów. Umożliwiają one na połączenie z dwoma dostawcami Tier-1: OTI oraz Telia.

Internet.optimum:
Ta usługa po raz kolejny jest skierowana do klientów posiadających własną adresację IP oraz numer ASN. Realizowana jest z węzłów umiejscowionych w Warszawie i Katowicach. Jak w poprzedniej usłudze, również występuje połączenie pomiędzy dwoma dostawcami Tier-1 oraz styk lokalny z TPNET. Zaś dodatkowo możliwy jest dostęp do zasobów TPIX oraz lokalnych treści jak Google, Youtube czy nawet serwery gier Riot Games.

Internet.access:
Internet.access jest usługą dla operatorów telekomunikacyjnych, którzy nie posiadają własnej puli adresowej IP i numeru ASN. Działa ona na zasobach IP i numerze ASN Orange. Świadczona jest z 14 węzłów oraz posiada bezpośredni lokalny dostęp do treści typu Google, Youtube czy Netflix. Wyposażona jest też w system automatycznego blokowania dostępu do szkodliwych stron internetowych oraz automatyczną ochronę przed atakami DDoS. Adresacja IP występuje w obu wersjach: czwartej (IPv4) oraz szóstej (IPv6).

Internet.tpix:
Jest to dość szczególna usługa. Skierowana jest do operatorów z własną pulą IP i numerem ASN. Pozwala ona na uzyskanie dostępu do platformy TPIX, która umożliwia bezpłatną wymianę ruchu IP pomiędzy podłączonymi do niej operatorami. Dzięki temu można w prosty sposób przesyłać ruch IP do sieci innych operatorów. Dodatkowymi usługami do TPIX są: Multicast do dostawców TV, Prywatne VLAN do innych uczestników usługi TPIX oraz Internet – TPNET oraz tranzyt do operatorów Tier-1.

Wymienione tutaj usługi to tylko niektóre jakie pozwalają na dostęp do sieci TPNET dla operatorów. Jest ich naprawdę bardzo wiele, różnymi dodatkami i możliwościami. Informacje o nich zwykle są dostępne jedynie dla operatorów poprzez specjale infolinie oraz spotkania z doradcami Orange.

Słowo końcowe

Jak widać sieć TPNET odegrała i nadal odgrywa ważną rolę w polskiej telekomunikacja. Zapewnia Internet nie tylko użytkownikom domowym oraz firmom, którzy są klientami Orange, lecz także operatorom, którzy również mogą świadczyć tego typu usługi swoim klientom. Widać szczególnie, że sieć ewoluowała m. in. po tym jak wysoką ma przepustowość. Dawniej dostęp do niej był możliwy najwyżej co 2Mb/s zaś obecnie do sieci można podłączyć się z prędkością nawet i 10Gb/s. Jest to ogromny skok, a wartość ta na pewno będzie dalej się zwiększać wraz z rozwojem nowszych technologii pokroju 5G. My możemy patrzeć jak sieć się dalej będzie rozbudowywać i odczuwać to na własnej skórze korzystając z dobrodziejstw jakie ona daje, w postaci dostępu do Internetu.